Layoff là gì? Hiểu đúng để ứng phó và tìm hướng đi mới

Trong bối cảnh thị trường lao động biến động không ngừng, cụm từ “layoff” ngày càng xuất hiện nhiều hơn, đặc biệt khi doanh nghiệp phải cắt giảm chi phí hoặc tái cấu trúc. Đây là vấn đề khiến không ít người lao động lo lắng vì có thể ảnh hưởng trực tiếp đến công việc và thu nhập của họ. Vậy layoff là gì, nguyên nhân từ đâu và người lao động nên làm gì để ứng phó cũng như nhanh chóng tìm việc mới? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Layoff là gì?

Layoff là thuật ngữ trong tiếng Anh dùng để chỉ việc cắt giảm hoặc sa thải nhân sự hàng loạt trong một doanh nghiệp. Khác với việc nhân viên bị sa thải do vi phạm kỷ luật hay năng lực yếu kém, layoff thường xuất phát từ nguyên nhân khách quan như:

• Khủng hoảng kinh tế, làm giảm doanh thu.

• Tái cơ cấu hoặc sắp xếp lại tổ chức.

• Cắt giảm chi phí để duy trì hoạt động.

Nói cách khác, khi công ty thực hiện layoff, việc nhân viên bị nghỉ việc không phản ánh năng lực cá nhân, mà là quyết định mang tính chiến lược của doanh nghiệp để thích ứng với tình hình kinh doanh.

Nguyên nhân dẫn đến layoff

Layoff thường xảy ra khi doanh nghiệp phải đối mặt với các tình huống ngoài dự kiến hoặc cần tối ưu hóa hoạt động. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Khủng hoảng kinh tế và suy giảm doanh thu: Khi nền kinh tế gặp khó khăn, doanh thu và lợi nhuận của công ty giảm mạnh, doanh nghiệp buộc phải cân nhắc việc cắt giảm nhân sự để duy trì khả năng hoạt động. Đây là quyết định nhằm giảm chi phí vận hành và bảo vệ sự tồn tại lâu dài của công ty.
• Tái cấu trúc tổ chức hoặc hợp nhất phòng ban: Trong quá trình mở rộng, sáp nhập hoặc thay đổi mô hình kinh doanh, một số bộ phận có thể trở nên dư thừa hoặc không còn phù hợp với chiến lược mới. Layoff được thực hiện để sắp xếp lại nhân sự, tối ưu hóa cơ cấu tổ chức, đồng thời cải thiện hiệu suất làm việc của các phòng ban còn lại.
• Ứng dụng công nghệ và tự động hóa:Sự phát triển của công nghệ, phần mềm và máy móc hiện đại đôi khi khiến một số vị trí trở nên không còn cần thiết. Ví dụ, hệ thống quản lý tự động, robot hoặc trí tuệ nhân tạo có thể thay thế các công việc thủ công, dẫn đến việc doanh nghiệp phải giảm số lượng nhân viên ở những bộ phận này.
• Cắt giảm chi phí và tối ưu hóa lợi nhuận: Khi chi phí vận hành vượt quá khả năng chi trả, công ty phải thực hiện các biện pháp giảm chi phí, bao gồm việc tinh giản nhân sự. Đây là cách giúp doanh nghiệp cân đối ngân sách, duy trì lợi nhuận và đảm bảo nguồn lực tập trung vào các lĩnh vực quan trọng, chiến lược hơn.

Tác động của layoff đến người lao động

Layoff không chỉ đơn thuần là việc mất công việc mà còn mang lại nhiều hệ lụy cả về mặt tài chính, tinh thần và kế hoạch nghề nghiệp của người lao động. Khi bị sa thải, nguồn thu nhập chính bị gián đoạn, khiến người lao động phải đối mặt với các khoản chi tiêu sinh hoạt hằng ngày, thanh toán nợ, học phí hoặc các nghĩa vụ tài chính khác. Trong thời gian tìm việc mới, nhiều người buộc phải cân nhắc lại ngân sách, thậm chí giảm chi tiêu để duy trì cuộc sống ổn định.

Về mặt tinh thần, việc đột ngột mất việc có thể gây ra cảm giác lo lắng, bất an và mất tự tin. Nhiều người rơi vào trạng thái stress, thậm chí trầm cảm nếu không có kế hoạch thích nghi kịp thời. Áp lực tinh thần này còn ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định và thể hiện năng lực khi tìm việc mới, từ đó làm chậm quá trình quay trở lại thị trường lao động.

Layoff cũng có thể gây gián đoạn sự nghiệp và định hướng nghề nghiệp. Kế hoạch thăng tiến, phát triển kỹ năng và định hướng nghề nghiệp trước đó có thể bị xáo trộn. Người lao động cần thời gian để thích nghi, cập nhật kiến thức, nâng cao kỹ năng và tìm kiếm cơ hội việc làm mới phù hợp với năng lực. Trong nhiều trường hợp, điều này dẫn đến thay đổi ngành nghề, môi trường làm việc hoặc thậm chí vị trí thấp hơn so với trước đây.

Ngoài ra, layoff đôi khi ảnh hưởng lâu dài đến uy tín và mạng lưới nghề nghiệp. Một số người lo ngại rằng việc bị sa thải sẽ làm giảm giá trị hồ sơ cá nhân, CV xin việc hoặc cách nhìn nhận từ nhà tuyển dụng mới. Tuy nhiên, nếu biết cách giải thích hợp lý, nhấn mạnh kỹ năng và kinh nghiệm tích lũy, người lao động vẫn có thể nhanh chóng lấy lại vị thế trên thị trường việc làm, thậm chí mở ra cơ hội tốt hơn cho tương lai.

Làm gì khi đối mặt với layoff?

Khi rơi vào tình huống layoff, việc phản ứng chủ động sẽ giúp người lao động giảm thiểu tác động tiêu cực và tận dụng cơ hội để phát triển sự nghiệp. Dưới đây là một số bước chi tiết:

1. Ổn định tâm lý: Việc đầu tiên là giữ bình tĩnh và không hoảng loạn. Hãy nhìn nhận layoff như cơ hội để thay đổi, tìm kiếm môi trường phù hợp hơn hoặc phát triển thêm kỹ năng. Tâm lý vững vàng giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt và duy trì động lực trong quá trình tìm việc.

2. Cập nhật hồ sơ xin việc (CV): Một CV xin việc chuyên nghiệp, nhấn mạnh thành tích, kỹ năng và kinh nghiệm thực tế sẽ giúp bạn nổi bật trong mắt nhà tuyển dụng. Đối với những người tìm việc online hoặc trên web tìm việc uy tín, CV được tối ưu hóa sẽ tăng cơ hội được mời phỏng vấn.

3. Mở rộng mạng lưới quan hệ: Chủ động liên hệ với bạn bè, đồng nghiệp cũ hoặc tham gia các nhóm nghề nghiệp trên mạng xã hội để tìm kiếm cơ hội việc làm mới. Networking giúp bạn nhanh chóng tiếp cận các vị trí tuyển dụng, nhận tư vấn hoặc thậm chí được giới thiệu việc làm trực tiếp.

4. Tìm kiếm việc làm phù hợp: Sử dụng các kênh tuyển dụng uy tín để tra cứu cơ hội việc làm. Chẳng hạn, nếu bạn sinh sống tại Hà Nội, việc tìm việc làm tại Hà Nội trên các sàn việc làm, web tuyển dụng hoặc trang tìm việc sẽ giúp bạn nhanh chóng kết nối với hàng trăm vị trí phù hợp. Những người ở TP.HCM, Đà Nẵng, hay Cần Thơ cũng có thể áp dụng tương tự để tìm việc làm nhanh và hiệu quả.

5. Nâng cao kỹ năng và học tập liên tục: Thời gian sau layoff là cơ hội lý tưởng để bổ sung kỹ năng mới hoặc tham gia các khóa đào tạo trực tuyến. Điều này không chỉ tăng lợi thế cạnh tranh khi xin việc làm, mà còn giúp bạn tự tin hơn khi ứng tuyển vào những vị trí yêu cầu năng lực cao hoặc kỹ năng chuyên môn mới.

6. Lập kế hoạch tài chính tạm thời: Trong thời gian chưa tìm được công việc mới, việc lên kế hoạch quản lý chi tiêu hợp lý là cần thiết. Cân nhắc các khoản chi thiết yếu, tránh chi tiêu vượt khả năng, đồng thời tận dụng các nguồn thu nhập ngắn hạn nếu có.

Layoff và góc nhìn tích cực

Mặc dù layoff thường bị coi là rủi ro, nhưng đây cũng có thể là cơ hội để mỗi cá nhân:

• Xem xét lại mục tiêu nghề nghiệp.

• Chuyển hướng sang một lĩnh vực mới tiềm năng hơn.

• Tìm kiếm môi trường làm việc phù hợp với giá trị bản thân.

Hiểu rõ layoff là gì giúp người lao động không quá hoang mang khi đối diện tình huống này. Thay vì coi layoff là dấu chấm hết, hãy xem đó như một cơ hội để làm mới sự nghiệp. Bằng cách chuẩn bị CV xin việc ấn tượng, chủ động tìm việc làm tại Hà Nội hoặc các thành phố khác, và không ngừng rèn luyện kỹ năng, bạn sẽ nhanh chóng tìm được con đường mới phù hợp hơn với bản thân.