Workaholic là gì? Tác động tích cực và tiêu cực đến công việc và cuộc sống

Trong guồng quay công việc bận rộn, nhiều người trở thành workaholic – những người gần như sống vì công việc. Họ có thể dành phần lớn thời gian ở văn phòng, liên tục chạy deadline và hiếm khi cho bản thân nghỉ ngơi. Vậy workaholic mang lại lợi ích hay là thói quen tiềm ẩn nguy cơ? Bài viết này sẽ phân tích khái niệm, lợi ích, hạn chế, cũng như cách duy trì sự cân bằng trong công việc và cuộc sống.

Workaholic là gì?

Workaholic là thuật ngữ dùng để chỉ những người dành phần lớn thời gian, tâm trí và năng lượng cho công việc, đôi khi đến mức bỏ qua sức khỏe, gia đình và các mối quan hệ xã hội. Họ thường cảm thấy thoải mái và hạnh phúc khi bận rộn, nhưng lại khó rời xa công việc, ngay cả ngoài giờ làm việc.

Tại Việt Nam, xu hướng này ngày càng phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ từ 25–35 tuổi, những người luôn khao khát phát triển sự nghiệp, tìm kiếm cơ hội thăng tiến và khẳng định giá trị bản thân. Nhiều bạn trẻ coi việc “làm việc không ngừng nghỉ” như cách để tạo dấu ấn và chứng minh năng lực trước nhà tuyển dụng, đặc biệt tại các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội hay Đà Nẵng – nơi mà cơ hội việc làm và cạnh tranh nghề nghiệp diễn ra gay gắt.

Lợi ích khi là một workaholic

Đối với nhiều người, trở thành workaholic không hoàn toàn tiêu cực. Ngược lại, nếu biết cân bằng đúng cách, việc dành nhiều thời gian và năng lượng cho công việc có thể mang lại nhiều lợi ích đáng kể, đặc biệt trong môi trường cạnh tranh cao và khi tìm việc làm tại các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội hay Đà Nẵng.

1. Gia tăng năng suất và hiệu quả công việc: Những người nghiện công việc thường dành nhiều giờ tập trung vào công việc, từ đó hoàn thành khối lượng công việc lớn hơn so với người bình thường. Điều này không chỉ giúp các dự án được triển khai nhanh chóng mà còn nâng cao chất lượng kết quả, tạo niềm tin với cấp trên và đồng nghiệp.

2. Khả năng thăng tiến và mở rộng cơ hội nghề nghiệp: Workaholic thường được đánh giá cao về sự cống hiến, trách nhiệm và tinh thần chủ động. Điều này giúp họ dễ dàng được lựa chọn cho các vị trí quan trọng, dự án đặc biệt hoặc các cơ hội thăng tiến trong doanh nghiệp. Ngay cả khi ứng tuyển cho một công ty tuyển dụng mới, hồ sơ của người có phong thái workaholic thường nổi bật hơn nhờ kinh nghiệm phong phú và kết quả công việc cụ thể.

3. Rèn luyện sự kiên trì và nâng cao kỹ năng chuyên môn: Liên tục đối mặt với thử thách công việc giúp workaholic nâng cao kỹ năng, cải thiện khả năng xử lý tình huống và quản lý thời gian hiệu quả. Họ học cách giải quyết vấn đề nhanh chóng và chính xác, đồng thời phát triển kỹ năng mềm như giao tiếp, lãnh đạo và làm việc nhóm – những yếu tố quan trọng để phát triển sự nghiệp bền vững.

4. Mở rộng mạng lưới quan hệ và uy tín nghề nghiệp: Những người chăm chỉ thường có nhiều cơ hội giao tiếp với đồng nghiệp, khách hàng, đối tác và nhà quản lý. Điều này không chỉ giúp xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp mà còn tạo uy tín cá nhân, từ đó mở ra các cơ hội việc làm, dự án hợp tác hoặc các vị trí lãnh đạo trong tương lai.

5. Thúc đẩy sự tự tin và tinh thần trách nhiệm: Khi liên tục hoàn thành khối lượng công việc lớn và đạt được kết quả, workaholic thường tự tin hơn trong khả năng của bản thân. Họ dễ dàng chấp nhận các thử thách mới, học hỏi nhanh chóng và thể hiện tinh thần trách nhiệm cao – những yếu tố nhà tuyển dụng luôn đánh giá cao khi tuyển nhân viên hoặc tìm kiếm nhân sự phù hợp.

Hạn chế của việc trở thành workaholic

Mặc dù trở thành workaholic có nhiều lợi ích trong công việc, nhưng nếu không biết cân bằng, tình trạng nghiện công việc có thể để lại những hệ quả tiêu cực lâu dài, ảnh hưởng cả về sức khỏe, hiệu suất và đời sống cá nhân. Dưới đây là những hạn chế điển hình:

• Sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng: Làm việc liên tục và quá giờ khiến cơ thể chịu áp lực kéo dài, dễ dẫn đến stress, kiệt sức và suy giảm năng lượng. Ngoài ra, workaholic có nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch, thần kinh, mất ngủ và các vấn đề về tiêu hóa. Nếu không biết nghỉ ngơi đúng cách, những tác hại này có thể tích tụ và ảnh hưởng lâu dài.
• Mất cân bằng cuộc sống cá nhân: Những người nghiện công việc thường hi sinh thời gian cho gia đình, bạn bè và sở thích cá nhân để hoàn thành công việc. Điều này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến các mối quan hệ xã hội và hạnh phúc cá nhân. Trong bối cảnh tìm việc hiện nay, nhà tuyển dụng cũng đánh giá cao ứng viên biết cân bằng, linh hoạt giữa công việc và đời sống.
• Hiệu suất công việc giảm dần: Nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng làm việc quá nhiều không đồng nghĩa với hiệu quả cao. Workaholic dễ bị quá tải, dẫn đến mất tập trung, mắc lỗi và giảm khả năng ra quyết định. Khi tình trạng này kéo dài, hiệu suất và chất lượng công việc thực sự sẽ đi xuống, thậm chí ảnh hưởng đến cơ hội thăng tiến và hình ảnh cá nhân trong doanh nghiệp.
• Nguy cơ kiệt sức và burnout: Burnout là trạng thái kiệt sức tinh thần và thể chất do áp lực công việc kéo dài. Một khi rơi vào burnout, người nghiện công việc sẽ khó tìm lại động lực, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh khi tìm việc, đặc biệt ở các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội hay Đà Nẵng.
• Hạn chế cơ hội phát triển kỹ năng mềm và trải nghiệm mới: Khi chỉ tập trung vào công việc hiện tại, workaholic dễ bỏ lỡ các cơ hội học hỏi kỹ năng mới, tham gia các khóa đào tạo, workshop hay dự án ngoại ngành. Điều này có thể khiến hồ sơ cá nhân trở nên hạn chế khi ứng tuyển tại các công ty tuyển dụng uy tín hoặc tìm việc online.

• 

Làm thế nào để không bị “nghiện việc”?

Để tránh những tác động tiêu cực, mỗi cá nhân cần có chiến lược quản lý bản thân tốt hơn. Một số cách hiệu quả bao gồm:

• Quản lý thời gian thông minh: Sắp xếp công việc theo mức độ ưu tiên, dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý.

• Biết nói “không”: Không nhận quá nhiều việc ngoài khả năng để tránh căng thẳng.

• Tìm niềm vui ngoài công việc: Tham gia hoạt động thể thao, đọc sách hoặc học thêm kỹ năng mới để tạo sự cân bằng.

• Đặt mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng: Khi viết CV tìm việc, nên lựa chọn môi trường làm việc phù hợp với khả năng và giá trị bản thân, thay vì chỉ chạy theo khối lượng công việc.

Trở thành một workaholic không hoàn toàn xấu, bởi nó giúp bạn có động lực phát triển sự nghiệp và đạt được thành công nhất định. Tuy nhiên, nếu không biết kiểm soát, workaholic có thể mang lại nhiều hệ quả tiêu cực cho sức khỏe và cuộc sống cá nhân. Doanh nghiệp khi tuyển dụng cũng cần lưu ý đến yếu tố này để xây dựng môi trường làm việc cân bằng. Vì vậy, hãy biết phân bổ thời gian hợp lý, tận dụng tốt cơ hội việc làm và duy trì sự cân bằng để đạt hiệu quả lâu dài trong sự nghiệp.